Niedoczynność tarczycy (łac. hypothyreosis, hypothyroidismus, ang. hypothyroidism) – choroba ludzi i innych zwierząt spowodowana niedoborem hormonów tarczycy, prowadzącym do spowolnienia procesów metabolicznych.

Niedoczynność tarczycy u ludzi

Epidemiologia

Niedoczynność tarczycy dotyka 1-6% osób w wieku do 60 roku życia, częstość rośnie wraz z wiekiem. Występuje około 5 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn.

Etiologia

Klasyfikacja choroby ze względu na przyczynę:

• niedoczynność pierwotna – spowodowana uszkodzeniem gruczołu tarczowego
  • zapalenia tarczycy (choroba Hashimoto, poporodowe zapalenie tarczycy, podostre zapalenie tarczycy)
  • totalne lub subtotalne wycięcie tarczycy
  • po leczeniu jodem promieniotwórczym bądź radioterapii (głownie okolicy szyi ale także po naświetlaniu raka sutka)
  • nadmierna podaż jodu (unieczynnianie tyreoperoksydazy – zjawisko Wolffa i Chaikofa) lub jego niedobór
  • niedoczynność polekowa (amiodaron, związki litu, leki tyreostatyczne)
  • wrodzona niedoczynność tarczycy
  • defekty enzymatyczne syntezy hormonów tarczycy lub obwodowa oporność na hormony tarczycy
• niedoczynność wtórna – będąca skutkiem niedoboru TSH (hormon tyreotropowy) wydzielanego przez przysadkę; rzadko jako choroba izolowana, zwykle jako element zespołu niedoczynności przysadki
• niedoczynność trzeciorzędowa – wynikająca z niedostatku tyreoliberyny (TRH), wytwarzanej przez komórki podwzgórza
  • guzy podwzgórza lub okolicy
  • urazy głowy z przerwaniem ciągłości szypuły przysadki

Objawy

Niedoczynności tarczycy towarzyszą często subtelnie wyrażone objawy podmiotowe powiązane ze spowolnionym tempem reakcji katabolicznych:

• zwiększenie masy ciała
• uczucie zmęczenia, osłabienie, senność, trudności w koncentracji, zaburzenia pamięci, stany depresyjne
• łatwe marznięcie, uczucie chłodu
• przewlekłe zaparcia (spowolnienie perystaltyki)
• sucha, zimna, blada, nadmiernie rogowaciejąca skóra (objaw brudnych kolan) – jako wyraz zmniejszonego przepływu krwi i zahamowania czynności gruczołów łojowych i potowych
• obrzęki podskórne (tzw. obrzęk śluzowaty – skutek nagromadzenia glikozaminoglikanów (kwas hialuronowy) zatrzymujących wodę (dotyczą twarzy, zwłaszcza powiek), których syntezę hamuje T3)
• łamliwe włosy, czasem przerzedzenie brwi
• zmieniony głos (pogrubienie strun głosowych)
• bradykardia zatokowa
• ściszone tony i powiększona sylwetka serca (płyn w worku osierdziowym – obrzęk śródmiąższowy)
• nieregularne miesiączkowanie

Diagnostyka

O rozpoznaniu niewydolności tarczycy decyduje całokształt obrazu klinicznego oraz wynik badań hormonalnych – TSH, fT₃ i fT₄, ewentualnie inne badania w poszukiwaniu przyczyny choroby (jak USG tarczycy czy poziom przeciwciała anty-TPO).

W niewydolności pierwotnej stężenie TSH jest podwyższone, we wtórnej i trzeciorzędowej – obniżone. Stężenie fT₄ (zwykle także fT₃) jest obniżone.

Leczenie

Obowiązuje suplementacja L-tyroksyny (L-T₄) w indywidualnie dobranej dawce dobowej, rozpoczynając od dawek małych. Leczenie jest długotrwałe, zwykle dożywotnie.

Źródło: http://pl.wikipedia.org